Greenpeace Türkiye'nin açtığı pestisit davası, çevre ve insan sağlığı açısından önemli bir zaferle sonuçlandı. Ankara 5. İdare Mahkemesi, Tarım ve Orman Bakanlığı'nın 2022-2024 yılları arasında gerçekleştirdiği 246 bin 946 pestisit denetiminin sonuçlarını kamuoyuyla paylaşmasına hükmetti. Bu karar, gıda güvenliği konusunda şeffaflığın sağlanması adına kritik bir adım olarak değerlendiriliyor.

Pestisit Denetimlerinde Neler Gizleniyordu?

Mahkeme, 28 Ekim 2025 tarihinde verdiği kararla, pestisit kalıntı sonuçlarının gizlenmesinin hukuka aykırı olduğuna hükmetti. Kararda, ürün ve numune sayıları, tespit edilen uygunsuzluklar, mevzuat limitlerini aşan değerler ve alınan önlemler gibi bilgilerin Bilgi Edinme Hakkı Kanunu kapsamındaki istisnalara dahil edilemeyeceği vurgulandı. Bu durum, tüketicilerin sağlıklı gıda tüketme hakkının korunması açısından büyük önem taşıyor.

Greenpeace Türkiye, mahkeme kararının ardından Bakanlığa başvurarak verilerin gecikmeden kamuoyuna açıklanmasını talep etti. Örgütün yürüttüğü "Zehir Etme" kampanyası kapsamında yayımlanan "Pestisitler ve Çocuklar" raporunda, incelenen her üç gıdadan birinde mevzuata aykırılık tespit edilmesi, durumun vahametini gözler önüne seriyor. Kampanyaya Kasım 2025 itibarıyla 50 bin kişi destek verdi.

Bakanlığın Savunması Neden Reddedildi?

Tarım ve Orman Bakanlığı, denetim sonuçlarının açıklanmasının kamuya fayda sağlamayacağını ve ticarette olumsuz etkiler doğurabileceğini savunmuştu. Ancak mahkeme, bu gerekçeleri yetersiz bularak bilgi talebinin reddini iptal etti. Mahkemenin bu kararı, kamuoyunun bilgi edinme hakkının ne kadar önemli olduğunu bir kez daha vurguladı.

Pestisitler, tarım ürünlerini zararlılardan korumak amacıyla kullanılan kimyasal maddelerdir. Ancak, bilinçsiz ve aşırı kullanımı insan sağlığına ve çevreye ciddi zararlar verebilir. Bu nedenle, pestisit kullanımının sıkı bir şekilde denetlenmesi ve denetim sonuçlarının kamuoyuyla paylaşılması büyük önem taşımaktadır.

• İnsan sağlığına etkileri: Pestisitler, sinir sistemi bozuklukları, kanser, üreme sorunları gibi birçok sağlık sorununa yol açabilir.
• Çevreye etkileri: Toprak ve su kirliliğine neden olabilir, biyoçeşitliliği azaltabilir ve arılar gibi faydalı böceklerin ölümüne yol açabilir.
• Gıda güvenliğine etkileri: Gıdalarda yüksek oranda pestisit kalıntısı bulunması, tüketici sağlığını tehdit eder.

Gıda Güvenliği İçin Kritik Bir Adım

Greenpeace Türkiye Direktörü Berkan Özyer, kararın Türkiye'de gıda güvenliği açısından önemli bir kazanım olduğunu belirterek, Bakanlığı derhal uygulamaya çağırdı. Özyer, "Mahkeme, kamu yararını ilgilendiren denetim bilgilerini saklamanın hukuken geçersiz olduğunu ortaya koydu. Bu karar, idarenin açık, denetlenebilir ve hesap verebilir olması gerektiğini güçlü şekilde hatırlatıyor" dedi.

Mahkeme kararının uygulanması ve pestisit denetim süreçlerinin düzenli, şeffaf biçimde sürdürülmesi, Türkiye'deki gıda güvenliği standartlarının yükseltilmesi için hayati önem taşıyor. Bu zafer, tüketicilerin sağlıklı ve güvenli gıdaya erişim hakkının korunması yolunda atılmış büyük bir adım.