Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK),Mart 2025'e ait Tarımsal Girdi Fiyat Endeksi (Tarım-GFE) verilerini açıkladı. Veriler, tarımsal üretimde kullanılan girdi maliyetlerinde ciddi bir artış olduğunu gösteriyor. Yıllık bazda %29,73'lük bir artış yaşanırken, aylık artış ise %1,80 olarak kaydedildi. Bu durum, hem üreticileri hem de tüketicileri yakından ilgilendiren önemli bir gelişme olarak değerlendiriliyor.

Tarımsal Girdi Fiyatlarındaki Artışın Nedenleri

TÜİK'in verilerine göre, Tarım-GFE'de (2020=100),2025 yılı Mart ayında bir önceki aya göre %1,80 artış, bir önceki yılın Aralık ayına göre %10,32 artış, bir önceki yılın aynı ayına göre %29,73 artış ve on iki aylık ortalamalara göre %36,16 artış gerçekleşti. Bu artışların temel nedenleri arasında döviz kurlarındaki yükseliş, enerji maliyetlerindeki artış ve gübre fiyatlarındaki artışlar gösterilebilir. Ayrıca, iklim değişikliğinin tarımsal üretim üzerindeki olumsuz etkileri de girdi maliyetlerini artıran faktörler arasında yer alıyor.

Ana gruplarda bir önceki aya göre, tarımda kullanılan mal ve hizmetler endeksinde %2,08 artış, tarımsal yatırıma katkı sağlayan mal ve hizmetler endeksinde %0,15 artış hesaplandı. Bu durum, tarımsal üretimin her aşamasında maliyetlerin arttığını gösteriyor. Özellikle mazot, gübre, ilaç gibi temel girdilerdeki fiyat artışları, üreticilerin kar marjlarını düşürerek üretimde zorlanmalarına neden oluyor.

Veteriner Harcamalarındaki Rekor Artış

Tarımsal girdilerdeki fiyat artışları incelendiğinde, en dikkat çekici yükselişin veteriner harcamalarında yaşandığı görülüyor. Bir önceki yılın aynı ayına göre tarımda kullanılan mal ve hizmetler endeksinde %29,10 artış, tarımsal yatırıma katkı sağlayan mal ve hizmetler endeksinde %33,53 artış oldu. Yıllık ve aylık bazda değişimin en yüksek olduğu alt grup, yıllıkta %55,87, aylıkta %4,31 artış ile veteriner harcamaları olarak belirlendi. Bu durum, hayvan sağlığı hizmetlerindeki maliyet artışının üreticiler üzerindeki yükünü önemli ölçüde artırdığını gösteriyor.

Veteriner harcamalarındaki bu yüksek artışın nedenleri arasında, ilaç fiyatlarındaki artış, veteriner hekim ücretlerindeki artış ve hayvan hastalıklarının yaygınlaşması gibi faktörler bulunuyor. Özellikle küçük ve orta ölçekli hayvancılık işletmeleri, bu maliyet artışları karşısında zorlanırken, bazı üreticiler hayvan sayılarını azaltmak veya üretimi durdurmak zorunda kalabiliyor.

Artışın Sonuçları ve Beklentiler

TÜİK'in açıkladığı tarımsal girdi fiyat endeksindeki yüksek artış, önümüzdeki dönemde gıda fiyatlarında da artış yaşanabileceği sinyallerini veriyor. Üreticilerin artan maliyetleri tüketiciye yansıtmak zorunda kalması, enflasyonun yükselmesine ve vatandaşların alım gücünün azalmasına neden olabilir.

Bu durumun önüne geçmek için hükümetin ve ilgili kurumların bir dizi önlem alması gerekiyor. Tarımsal üretimde kullanılan girdiler üzerindeki vergilerin azaltılması, üreticilere yönelik desteklerin artırılması ve veteriner hizmetlerinin daha erişilebilir hale getirilmesi gibi adımlar, tarımsal üretimin sürdürülebilirliğini sağlamak ve gıda fiyatlarındaki artışı engellemek için büyük önem taşıyor. Aksi takdirde, artan girdi maliyetleri tarımsal üretimi olumsuz etkilemeye devam edecek ve bu durum, tüm toplumu etkileyen bir sorun haline gelecektir.