Anayasa Mahkemesi (AYM),ceza yargılamasında istinaf mahkemelerinin yetki sınırlarını ve temyiz hakkını ilgilendiren son derece önemli bir karara imza attı. Yüksek Mahkeme, usule aykırı şekilde verilen istinaf bozma kararlarıyla temyiz hakkının ortadan kaldırılamayacağına hükmetti. Bu karar, hukuk çevrelerinde büyük yankı uyandırırken, binlerce benzer durumdaki davanın sonucunu etkileyebilecek emsal bir nitelik taşıyor.

AYM'nin Kritik Kararı: Mahkemeye Erişim Hakkı İhlali

Kararın temelinde, Ö.O. isimli bir başvurucunun yargılandığı ceza davası bulunuyor. Ö.O., "silahla yaralamaya azmettirme" ve "nitelikli yağma" gibi ciddi suçlamalarla yargılanırken, ilk derece mahkemesi tarafından bazı suçlardan beraat etti. Ancak, Samsun Bölge Adliye Mahkemesi 4. Ceza Dairesi, duruşma açmaksızın yaptığı inceleme sonucunda beraat kararlarını bozdu. Bu bozma kararına uyan ilk derece mahkemesi, Ö.O.’yu 8 yıl 1 ay hapis cezasına çarptırdı. Ö.O., kararın temyizini talep etti, ancak hüküm "kesin" sayıldığı için Yargıtay’a başvurusu kabul edilmedi.

Bu durum üzerine Anayasa Mahkemesi'ne başvuran Ö.O.'nun davasında, AYM 9 Ocak 2025 tarihinde yaptığı toplantıda, mahkemeye erişim hakkının ihlal edildiğine oybirliğiyle karar verdi. Yüksek Mahkeme, istinaf mahkemelerinin delil değerlendirmesi yaparak duruşma açmaksızın hüküm bozmasının, Ceza Muhakemesi Kanunu’na aykırı olduğunu vurguladı. Kararda, temyiz yolunun kapatılmasının adil yargılanma hakkına ve hukuki öngörülebilirlik ilkesine aykırı olduğu belirtildi. Ayrıca, sözlü savunma hakkı ve çelişmeli yargılama ilkesi kapsamında da ihlal tespit edildi.

Yeniden Yargılama ve Tazminat Kararı

Anayasa Mahkemesi, söz konusu ihlalin sonuçlarının giderilmesi amacıyla yeniden yargılama yapılmasına hükmetti. Kararın Samsun Bölge Adliye Mahkemesi 4. Ceza Dairesi’ne iletilmek üzere Ünye Ağır Ceza Mahkemesi’ne gönderilmesine karar verildi. Mahkeme ayrıca başvurucu Ö.O.’ya 31.480,40 TL yargılama gideri ödenmesine de hükmetti.

Bu kararın ardından hukukçular, istinaf süreçlerinin keyfi uygulamalara kapalı olması gerektiğini ve temyiz hakkının yalnızca usule uygun yargılamayla sınırlandırılabileceğini vurgulayarak, kararın ceza yargılamasında hak arama yollarının daha güvence altına alınması açısından büyük önem taşıdığını belirtiyorlar. Bu emsal niteliğindeki karar, benzer durumda olan binlerce kişinin davalarına ışık tutacak.

Bu karar, sadece Ö.O.'nun davası için değil, Türkiye'deki tüm ceza yargılaması sistemi için bir dönüm noktası olabilir. AYM'nin bu kararı ile:

• İstinaf mahkemelerinin yetki sınırları daha net bir şekilde belirlenecek.
• Vatandaşların adil yargılanma hakkı daha etkin bir şekilde korunacak.
• Hukuki öngörülebilirlik ilkesi güçlenecek.
• Temyiz hakkının önemi bir kez daha vurgulanmış olacak.

Anayasa Mahkemesi'nin bu emsal kararı, hukuk sistemimizde önemli bir reforma yol açabilir ve vatandaşların hak arama özgürlüğünü daha da güçlendirebilir. Bu kararın etkileri, önümüzdeki dönemde görülecek davalarda daha da belirginleşecektir.